کولین و ویتامین Eدر گاو پر تولید
این مقاله به بررسی نقش آنتی‌اکسیدان‌ها و منابع گروه متیل در بهینه‌سازی سلامت متابولیکی گاوهای شیری می‌پردازد. طی 40 سال گذشته، بهره‌وری گاوهای شیری پرتولید افزایش چشمگیری داشته و میزان تولید شیر تقریباً دو برابر شده است. این افزایش تولید در سایر نشخوارکنندگان شیری مانند گوسفندان، بزها و گاومیش‌ها نیز تا حدی مشاهده شده است. بنابراین، برای تمامی نشخوارکنندگان شیری تخصصی، بهینه‌سازی تأمین مواد مغذی به‌ویژه در حساس‌ترین دوره تولیدی، یعنی از زایمان تا اوج شیردهی، و به خصوص کولین و ویتامین Eدر گاو پر تولید بسیار مهم است.
در این مرحله حیاتی، عوامل مختلفی می‌توانند تعادل بین مصرف و نیاز به مواد مغذی را بهبود بخشند. با این حال، دسترسی و تأمین ریزمغذی‌های خاص نیز اهمیت دارد. مکمل‌سازی با آنتی‌اکسیدان‌های خوراکی یا تقویت وضعیت درونی گروه‌های متیل از طریق ویتامین E، سلنیوم و کولین به‌عنوان راهکارهای بالقوه‌ای برای حفظ سلامت متابولیکی پایدار و بهینه‌سازی تولید شیر پیشنهاد شده است.
در نشخوارکنندگان شیری پرتولید، وضعیت آنتی‌اکسیدانی و گروه‌های متیل نقش مهمی در تعیین سلامت متابولیکی دام دارند. با این حال، معمولاً مکمل های منابع گروه متیل و آنتی‌اکسیدان‌ها به‌صورت جداگانه بررسی می‌شود. این مقاله بر اهمیت مکمل‌سازی با ویتامین E و کولین و نقش آن‌ها در بهینه‌سازی تولید شیر و سلامت متابولیکی تأکید دارد.
ویتامین E
کمبود ویتامین E یا سلنیوم با افزایش تعداد سلول‌های سوماتیک (SCC) در شیر و افزایش شیوع و شدت عفونت‌های داخل پستانی (IMI) و ورم پستان همراه بوده است. اثر مثبت ویتامین E بر SCC به سطوح کافی سلنیوم در جیره بستگی دارد. تحقیقات نشان داده‌اند که مکمل‌سازی ویتامین E همراه با سلنیوم می‌تواند به طور قابل توجهی شیوع ورم پستان بالینی و عفونت‌های داخل پستانی را کاهش دهد.
مقدار توصیه‌شده ویتامینE:
- گاوهای شیرده: 500 IU در روز
- گاوهای خشک: 1000 IU در روز
برخی مطالعات نشان داده‌اند که گاوهایی که 4000 IU ویتامین E در روز طی دو هفته قبل از زایمان و 2000 IU در روز در هفته اول شیردهی دریافت کرده‌اند، نسبت به گروه‌هایی که 1000 و 500 IU دریافت کرده‌اند، شیوع کمتری از ورم پستان و عفونت‌های پستانی داشته‌اند.
اثرات ویتامین E:
- افزایش توانایی فاگوسیتوز نوتروفیل‌ها و تقویت عملکرد ماکروفاژها
- کاهش 30 درصدی شیوع ورم پستان بالینی
- کاهش 14 درصدی عفونت‌های داخل پستانی (IMI)
- کاهش 30 درصدی جفت‌ماندگی و بهبود سلامت رحم پس از زایمان
ویتامین E همچنین در کاهش استرس اکسیداتیو پیرامون زایمان نقش مهمی ایفا می‌کند. از آنجایی که سطح ویتامین E در خون گاوها در حوالی زایمان به شدت کاهش می‌یابد، تأمین مقادیر کافی آن به‌خصوص در این دوره حیاتی است.
نقش کولین در سلامت متابولیکی و تولید شیر:
- کولین، برخلاف ویتامین‌های کلاسیک، در بدن تولید می‌شود اما مقدار آن برای حمایت از فرایندهای متابولیکی به‌ویژه در گاوهای پرتولید ناکافی است.
- کولین در متابولیسم انرژی و پروتئین، به‌ویژه در کبد و انتقال چربی‌ها نقش مهمی ایفا می‌کند.
- کولین یکی از مهم‌ترین اهداکنندگان گروه متیل در بدن است و در سنتز ترکیبات متیله مانند فسفاتیدیل کولین، اسفینگومیلین و بتائین نقش دارد.
چالش‌های متابولیسم کولین در نشخوارکنندگان:
- در گاوهای بالغ، کولین در شکمبه تجزیه می‌شود و مقدار کمی از آن به خون می‌رسد.
- در گاوهای شیری پرتولید، تقاضا برای ترکیبات متیله و متابولیت‌های پیش‌ساز گلوکز بسیار بالا است، به‌ویژه در اوایل شیردهی.
اثرات مکمل کولین محافظت‌شده شکمبه‌ای (RPC) در گاوهای شیری:
- افزایش مصرف ماده خشک (DMI) پس از زایمان تا 4%
- افزایش تولید شیر تا 3.4%
- افزایش تولید چربی و پروتئین شیر
- کاهش ریسک جفت‌ماندگی و ورم پستان
توصیه‌های مصرف کولین محافظت‌شده شکمبه‌ای (RPC):
- حداقل 13 گرم در روز
- مصرف 15 گرم در روز در گاومیش‌ها باعث افزایش 15 درصدی تولید شیر شده است.
مطالعات نشان داده‌اند که افزایش مصرف کولین محافظت‌شده در دوره انتقالی، می‌تواند میزان چربی‌های کبدی را کاهش دهد و جذب تری‌گلیسیریدها در جریان خون را افزایش دهد. این امر به بهبود متابولیسم چربی در کبد و کاهش خطر کبد چرب کمک می‌کند.
نتیجه‌گیری
- مکمل‌سازی گاوهای شیری پرتولید با ویتامین E و کولین موجب بهبود سلامت متابولیکی، کاهش استرس اکسیداتیو و افزایش تولید شیر می‌شود.
- ویتامین E در تقویت سیستم ایمنی، کاهش ورم پستان و بهبود سلامت رحم نقش حیاتی دارد.
- کولین به عنوان یک عامل دهنده متیل و تنظیم‌کننده متابولیسم چربی، در کاهش کبد چرب و افزایش تولید شیر مؤثر است.
- تأمین مقادیر کافی این دو ریزمغذی، به‌ویژه در دوره انتقالی و اوایل شیردهی، اهمیت ویژه‌ای دارد.
استفاده از منابع محافظت‌شده شکمبه‌ای (RPC و ویتامین E با زیست‌دسترس‌پذیری بالا) به بهینه‌سازی این فرایندها کمک می‌کند.
