اختلاف کاتیون و آنیون جیره گاوها (DCAD)
گاوها بعد از زایش می توانند تا 10 لیتر آغوز تولید کنند که حاوی حدود 23 گرم کلسیم (Ca) است. در واقع بلافاصله بعد از زایش به 23 گرم کلسیم دیگر برای نگهداری نیاز دارد که این مقدار 12 برابر کلسیمی است که در هر لحظه در خونش در گردش دارد .
گاو ها این افزایش نیاز به کلسیم را چگونه تأمین می کنند؟
اکثر گاوها با افزایش جذب کلسیم از جیره، بسیج کلسیم از استخوان و کاهش دفع کلسیم از طریق ادرار، با این افزایش تقاضا کلسیم سازگار می شوند. گاوهایی که سازگاری موثری ندارند در نهایت با سطح کلسیم خون پایین (هیپوکلسمی) مواجه می شوند.
از آنجایی که کلسیم برای تقویت و انقباض ماهیچه ها ضروری است، سطوح پایین آن در خون می تواند منجر به بروز تب شیر در گاوها شود.
انقباض عضلانی ضعیف نیز به بروز جابجایی شیردان کمک می کند و انقباضات ضعیف ماهیچه های رحم در جفت ماندگی نقش دارند. راهبردهای جلوگیری از این مشکلات با هدف تغذیه گاو خشک برای آماده کردن بدن دام جهت افزایش تقاضای کلسیم در هنگام زایمان صورت می گیرد.
استراتژی های تغذیه گاو خشک
محدود کردن مصرف کلسیم به کمتر از 80 تا 100 گرم در روز در دوره انتظار زایش، رایج ترین استراتژی توصیه شده برای کمک به کاهش بروز تب شیر بوده است.
سطوح بالای کلسیم جیره باعث کاهش سرعت جذب می شود. علاوه بر این، زمانی که مصرف بیشتر کلسیم باعث بالا رفتن سطح کلسیم خون می شود، دفع آن افزایش می یابد و مکانیسم هورمونی برای حرکت کلسیم از استخوان به طور موثری خاموش می شود.
استراتژی دوم که در چند سال اخیر توسعه یافته است، از مفهوم اختلاف کاتیون و آنیون جیره گاوها (DCAD) استفاده می کند. عملکرد این استراتژی به شرح زیر می باشد:
- کاتیونها، از جمله سدیم (Na+) و پتاسیم (K+)، حامل بارهای مثبت و افزایش pH در خون هستند.
- آنیون ها، از جمله کلر (Cl–) و گوگرد (S-2)، حامل بارهای منفی هستند و اثر اسیدی (کاهش pH) در خون دارند.
- هنگامی که تعادل بین کاتیون ها و آنیون ها منجر به بار منفی خالص (DCAD منفی) می شود، pH خون کاهش می یابد.
هدف این دو استراتژی، فعال کردن مکانیسم‌هایی است که به گاو اجازه می‌دهد تا زمانی که تقاضای کلسیم به طور ناگهانی در هنگام زایمان افزایش می‌یابد، به سرعت از ذخایر کلسیم استخوان برداشت کند.
با این حال، این دو استراتژی نباید با هم استفاده شوند. هنگامی که DCAD منفی است، مصرف جیره کلسیم باید بیش از 130 گرم در روز باشد.
در زمان زایمان، تقاضای ناگهانی کلسیم توسط غده پستانی می تواند کلسیم خون را کاهش دهد و در نتیجه هیپوکلسمی ایجاد شود.
به طور معمول، کلسیم خون توسط کلسیمی که از دستگاه گوارش جذب شده و از استخوان بسیج می شود، دوباره پر می شود. وقتی این اتفاق نمی افتد، کلسیم خون کاهش می یابد و تب شیر ایجاد می شود.
این جدول روش مورد استفاده برای محاسبه تعادل کاتیون-آنیون جیره (DCAD) را نشان می دهد. خوراک مورد استفاده در این مثال یونجه است.
محاسبه DCAD
تعادل کاتیون-آنیون با افزودن میلی‌اکی‌والان (mEq) کاتیون‌های باردار مثبت به mEq آنیون‌های بار منفی در خوراک محاسبه می‌شود. معادل وزن عنصری است که یک بار را حمل می کند.
بنابراین، در مورد Na+، K+ و Cl–، وزن معادل همان وزن اتمی است. اما برای S -2 وزن معادل نصف وزن اتمی است زیرا بار منفی مضاعف دارد. وزن یک میلی اکی والان به سادگی معادل وزن تقسیم بر 1000 است. روش محاسبه DCAD در جدول بالا نشان داده شده است.
سطوح معمولی کاتیون، آنیون و DCAD برای برخی اقلام خوراک و نمک های آنیونیک
فرموله کردن جیره برای DCAD
چندین آزمایش تحقیقاتی اخیر نشان داده اند که DCAD ایده آل برای گاو خشک نزدیک به زایش در محدوده 75- تا 200- mEq/kg ماده خشک خوراک است. همانطور که در جدول بالا نشان داده شده است، بسیاری از خوراک هایی که در جیره ها استفاده می کنیم دارای DCAD مثبت هستند.
به طور خاص، سطوح بالای پتاسیم (K+) آنها منجر به DCAB بسیار مثبت برای اکثر علوفه های مصرفی می شود. از آنجایی که جیره گاو خشک باید عمدتاً علوفه باشد، فرموله کردن جیره با DCAD منفی مستلزم استفاده از مواد معدنی با DCAD منفی بالا است.
اگرچه نمک‌های آنیونی خوش خوراک نیستند، به نظر می‌رسد سولفات منیزیم راحت‌تر از بقیه مصرف می‌شود، احتمالاً به دلیل DCAD بالاتر (کمتر منفی) آن است.
با این حال، برای دستیابی به مصرف کافی آنیون، تغذیه این مواد معدنی با سایر مواد طعم دهنده ضروری است. علاوه بر این، مواد معدنی با DCAD منفی در کاهش pH خون بسیار قوی هستند. بنابراین، حفظ کنترل بر مصرف برای جلوگیری از مسمومیت ضروری است.
