لایو آموزشی مدیریت تولید مثل در گله های گوسفند
گوسفندان دراری تولید مثل فصلی بوده و طول دوره روشنایی بر تولید مثل و رفتار های فحلی آن ها تاثیر گذار است.
با این حال نژادهای گوسفندی وجود دارند که نه تنها در پاییز بلکه در خارج از فصل نیز قادر به جفت گیری هستند.
علاوه بر دوره نوری، عوامل دیگری مانند ژنتیک، شیوه های مدیریتی و شرایط محیطی بر رفتار باروری تاثیر می گذارند.
از آنجایی که باروری برای جفت گیری بهار و اوایل تابستان معمولاً کمتر است، روش های جایگزین یا شیوه های مدیریتی اضافی ( مانند درمان های هورمونی، شیوه های مدیریت، تغذیه و غیره) برای افزایش نرخ باروری مورد نیاز است.
دانش کنونی
روش های مورد استفاده برای همگام سازی فحلی گوسفند را می توان به دو دسته طبیعی ( اثر قوچ) یا دارویی طبقه بندی کرد.
روش های دارویی موثرتر هستند، اگرچه، گران تر هستند. در نتیجه با همگام سازی فحلی می توان تلقیح مصنوعی را برنامه ریزی و اجرا کرد.
اثر قوچ
حضور قوچ ها می تواند ترشح گنادوتروپین و تخمک گذاری میش ها را از طریق نشانه های شیمیایی حسی به دلیل فرومون های موجود در پشم قوچ تحریک کند. این روش نزدیک به دو قرن است که شناخته شده است.
برای پیاده سازی صحیح اثر قوچ، روش زیر باید اجرا شود:
آ) قوچ ها را حداقل به مدت 8 هفته از ماده ها جدا نگه دارید.
ب) فاصله باید به اندازه ای باشد که از تماس بینایی، بویایی و شنوایی بین میش و قوچ جلوگیری شود.
ج) ورود ناگهانی قوچ به گله ماده.
د) نسبت توصیه شده نر به ماده:
1: یک نر در هر 20 گوسفند برای همگام سازی فحلی
2: یک نر در هر 10 تا 15 گوسفند برای القای فحلی در فصل
3: یک نر در هر 5 تا 7 گوسفند برای القای فحلی خارج از فصل.
اثر قوچ ممکن است به اندازه کافی برای ماده در anestrus موثر نباشد .در غیر این صورت اثر قوچ کمک می کند تا شروع فصل تولید مثل چندین هفته زودتر اتفاق بیوفتد.
اثر قوچ می تواند کارایی هماهنگ سازی یا القای فحلی را نیز بین 19 تا 25 روز پس از معرفی نرها بهبود بخشد.
این یک جایگزین مفید برای دامداری ارگانیک است که اجازه استفاده از هورمون ها را نمی دهد.
روشهای فارماکولوژیک
پروستاگلاندین F2α و آنالوگهای آن:
این روش فقط می تواند برای کنترل یا مدیریت چرخه تخمدان در فصل تولید مثل استفاده شود و برای همگام سازی بهینه نیاز به استفاده از دو تزریق پروستاگلاندین به مدت نه تا ده روز است.
ملاتونین: هورمونی است که در طول شب تولید می شود و به عنوان واسطه دوره نوری کنترل کننده ترشح هورمون ها در نظر گرفته می شود.
در برخی کشورها، ملاتونین از دهه 1990 به عنوان یک ایمپلنت آهسته رهش به بازار عرضه شد.
ایمپلنت های ملاتونین با طولانی تر کردن مدت سیگنال ملاتونین، یک پاسخ کوتاه مدت مانند روز ایجاد می کنند.
ایمپلنت ها حاوی 18 میلیگرم ملاتونین هستند و برای حفظ غلظت ملاتونین پلاسما در حداقل 60 روز طراحی شده اند.
افزایش غلظت ملاتونین خون برای حداقل پنج هفته برای پیش برد شروع فصل تولید مثل ضروری است.
درمان ملاتونین معمولاً همراه با سایر تکنیک ها، مانند اثر قوچ یا اسفنج، عمدتاً اجرا می شود.
برنامه درمان ایمپلنت های ملاتونین در جدول 1 نشان داده شده است.
پروژسترون باید در زمان برداشتن اسفنج ها با یک درمان تحریک کننده فولیکول (معمولاً از گنادوتروپین جفتی اسب یا eCG) برای القای رشد فولیکولی، فحلی (گرما) و تخمک گذاری تکمیل شود.
دو eCG باید با نژاد، فصل، گله، سن و وضعیت فیزیولوژیکی حیوانات تطبیق داده شود، اما معمولاً بین 250 تا 750 واحد بین الملل است.
پروژسترون ها را می توان با روش های مختلفی تجویز کرد، اما مفیدترین آنها از طریق اسفنج های داخل واژینال است و دز آن بستگی به محصول دارد.
اسفنج های تجاری با 20 میلی گرم فلورزستون استات (FGA) یا 60 میلی گرم مدروکسی پروژسترون استات (MAP) آغشته می شوند.
آنها با کمک اپلیکاتور وارد واژن می شوند و به مدت 12-14 روز باقی می مانند.
هنگامی که اسفنج ها برداشته می شوند، گوسفندها در حالت مشابهی از چرخه فحلی هماهنگ می شوند، اکثر آنها در مدت زمان کوتاهی وارد گرما می شوند.
میش ها از حدود 24 تا 48 ساعت پس از برداشتن اسفنج شروع به ورود به فحلی می کنند و تخمک گذاری حدود 36 و 60 ساعت پس از برداشتن اسفنج اتفاق میافتد.
درمان های اسفنجی داخل مهبل مبتنی بر پروژسترون رایج ترین روش هورمونی برای کنترل باروری گوسفند است.
می توان از آن در طول دوره پرورش و دوره آنستروس فصلی استفاده کرد.
با این پروتکل 55 ساعت پس از برداشتن اسفنج ها می توان لقاح مصنوعی را انجام داد.
پروژسترون می تواند از طریق وسیله ای به نام CIDR در درون مهبل قرار می گیرد به طور کنترل شده پروژسترون خود را آزاد می کند و این هورمون از طریق دیواره مهبل جذب، و وارد خون می گردد.
برنامه مصرف مشابه اسفنج‌های پروژسترون است، اما درمان‌ها کوتاه‌تر هستند: CIDR به مدت 6 روز وارد می‌شود، و سپس لازم است یک دز از PGF2α یا آنالوگهای آن را همزمان با قرار دادن اسفنج استفاده کنید.
در زمان برداشتن، دز eCG به حیوانات داده می شود. پاسخ به درمان مشابه درمان های طولانی مدت است.
جمع بندی
– مدیریت میش می تواند طبیعی (اثر قوچ) و بر اساس هورمون باشد
– این تکنیک ها برای مدیریت تولید مثل در گوسفند به خوبی شناخته شده است و برای مدت طولانی برای مدیریت گوسفند استفاده می شود.
– اجرای صحیح و دقیق آنها برای افزایش بهره وری و سود دهی در پرورش گوسفند بسیار مهم است.
ترجمه: خانم مهندس قدیمی ، منبع
