فهرست مطالب
سلامت کبد در طول دوره انتقال
دوره انتقال زمان بسیار چالش برانگیزی برای گاو شیری است.
در این دوره متابولیسم به سرعت از از حالت غیرشیری به شیری سازگار می شود، سیستم تولیدمثلی نیز در حال آماده سازی تخمک های جدید برای دوره تولید مثلی بعدی است.
افزودن ویتامین های گروه B در جیره می تواند نقش مهمی در این دوره ایفا کند.
تغییر ناگهانی در متابولیسم در دوره انتقال و نیاز بالا به گلوکز برای سنتز شیر و کیفیت اووسیت نیاز انرژی گاو شیری را 3 برابر می کند.
در اغلب موارد، مقدار ماده خشک مصرفی برای تامین این نیاز به انرژی، کافی نیست و بافت ها به انسولین مقاوم می شوند.
ذخایر چربی بدن برای آزادسازی اسیدهای چرب غیراستریفیه (NEFA) به عنوان منبع انرژی اضافی بسیج می شود.
این متابولیسم تطبیقی برای گاوهای پر تولید طبیعی است، اما زمانی که گستردگی بسیج چربی بدن بیشتراز ظرفیت کبد برای متابولیسم آن باشد، مضر می شود.
چربی به کبد نفوذ کرده و عملکردهای آن کاهش می یابد.
عملکرد و اهمیت کبد
از آنجائیکه کبد در بسیاری از عملکردهای مهم مانند تولید گلوکز، سمزدایی آمونیاک، تولید آنتی بادی ها و غیره نقش دارد، بنابراین سلامت آن برای گاو شیری بسیار مهم است.
نشخوارکنندگان با تک معده ای ها ( خوک، طیور) متفاوت هستند، زیرا میکروب های شکمبه گلوکز تامین شده توسط جیره را به اسیدهای چرب فرار متابولیزه می کنند (تغییر می دهند).
گاو شیری نیاز به سنتز گلوکز دارد و کبد جایی است که این سنتز اتفاق می افتد.
در اوایل شیردهی، گاوی که میزان 40 کیلو شیر تولید می کند تنها برای تولید شیر به 9/2 کیلوگرم گلوکز در روز نیاز دارد.
این مساله باعث ایجاد فشار اضافی به کبد می شود. بدیهی است که سلامت کبد برای به حداکثر رساندن تولید گلوکز بسیار مهم است.
تامین مواد مغذی حیاتی ابزار خوبی برای بهبود سلامت کبد در طول دوره انتقال است.
کولین و برخی از ویتامین های B مثل اسیدفولیک،B12 و ریبوفلاوین نقش خاصی برای کاهش بسیج چربی بدن، بهبود اکسیداسیون چربی کبد و افزایش صادرات چربی به خارج از کبد دارند ( شکل 1).
این فعالیت های ارزشمند نفوذ چربی به کبد را کاهش می دهد.
شکل 1- نقش کولین و ویتامینهای B در کاهش نفوذ چربی کبد
افزایش مصرف ماده خشک
مطالعات نشان می دهد که ترکیب کولین، اسید فولیک و ریبوفلاوین باعث افزایش مصرف ماده خشک قبل از زایمان می شود، این امر منجر به ایجاد انرژی اضافی شده و یک پارامتر حیاتی برای کاهش نیاز به بسیج چربی بدن است.
کولین و اسید فولیک در تولید کارنیتین لازم برای اکسیداسیون چربی کبد نقش داشته که به کاهش مقدار چربی که ممکن است به کبد نفوذ کرده باشد کمک می کند و بنابراین عملکرد آن را بهبود می بخشد.
B12 همچنین از طریق مکانیسمی متفاوت، با کاهش سطح متیل مالونیک اسید، در اکسیداسیون چربی کبد نقش دارد.
کولین، اسید فولیک و B12 دهنده گروه متیل هستند، به این معنی که یک گروه متیل را با سایر ترکیبات مبادله می کنند.
این امری اجباری در تولید لیپوپروتئین با چگالی بسیار پایین (VLDV) است که برای انتقال چربی به خارج از کبد استفاده می شود.
در طول دوره انتقال نیاز بالایی به دهنده های متیل وجود دارد.
اسید آمینه متیونین نیز منبع خوبی از گروه های متیل است، اما نقش آن در کاهش نفوذ چربی کبد مشخص نیست زیرا عملکردهای دیگر مانند سنتز پروتئین شیر و ایمنی در اولویت هستند.
کولین در تولید چربی شیر نقش دارد و در اوایل شیردهی تقاضا برای کولین به منظور تولید شیر به هزینه تولید VLDV برای انتقال چربی کبد، در اولویت است.
اسید فولیک و B12 در فعالیت شان به عنوان اهداکنندگان متیل با هم مرتبط هستند و استفاده آنها برای کاهش نفوذ چربی کبد در طول دوره انتقال افزایش یافته است.
تاثیرات مثبت استفاده از مکمل ویتامین B
یک شاخص شناخته شده و عملی سلامت کبد، اندازه گیری بتاهیدروکسی بوتیرات (BHB) در طول دوره انتقال است.
بتا هیدروکسی بوتیرات در مقادیر بالاتر عمدتاً زمانی تولید می شود که اکسیداسیون چربی کبد به دلیل افزایش نفوذ چربی کبد دچار نقص باشد.
سطح بالای بتا هیدروکسی بوتیرات خون همچنین با بروز کتوز ارتباط دارد، در واقع درصد گاوهای با سطح بتاهیدروکسی بوتیرات خون بیش از 2/1 میلی مول در لیتر نشان دهنده شیوع کتوز تحت بالینی است.
در مطالعات انجام شده در دامداری های بزرگ صنعتی مکمل های غذایی ترکیب اسیدفولیک محافظت شده ریبوفلاوین و کولین را با کولین محافظت شده به تنهایی مقایسه کردند.
در تمام گله های درگیر با بیماری ها زمانی که با ترکیبی از ویتامین ها در مقایسه با کولین به تنهایی مکمل شدند، سطح بتاهیدروکسی بوتیرات خون بیش از 50 درصد کاهش یافت.
گاوهای سالم تر نیز شیر بیشتری تولید کردند (شکل 3).
بهبود حاصل شده بوسیله کولین به تنهایی ممکن است با نقش مهم اسید فولیک و ریبوفلاوین بر سلامت کبد و هم افزایی این ویتامین ها با کولین توضیح داده شود.
شکل2-شیوع کتوز تحت بالینی %
شکل3-تولید روزانه شیر، تست اول، کیلوگرم.
ویتامین های B محافظت شده (میکرو کپسوله شده برای جلوگیری از تخریب شکمبه از ویتامین های B.) ابزاری نو برای بهبود سلامت کبد گاوها در طول دوره انتقال است.
کبد سالم تر به معنای گاوهای سالم تر است که منجر به افزایش تولید شیر و بهبود تولید مثل می شود.
این امر نشان دهنده سود اقتصادی قابل توجهی برای دامداری شماست.
ترجمه دکتر مهندس فرشته قدیمی
تایید و ویرایش: دکتر اعظم جعفری . لینک منبع
