عنصر روی در تغذیه دام

روی فلزی آبی مایل به نقره ای است که در حدود ۴۰ کشور جهان استخراج می شود. روی در همه جا در زندگی روزمره یافت می شود.

طبق برخی مطالب نام عنصر از کلمه آلمانی “zinke” گرفته شده است که به معنای “نیز” است. این به احتمال زیاد مربوط به ظاهر سوزنی مانند کریستال های روی است.

روی از جمله مواد معدنی ضروری در بدن دام است

روی به عنوان یک ماده معدنی کمیاب شناخته می شود زیرا به مقدار کمی در بدن حیوان مورد نیاز است. روی در تمام بافت های بدن حیوانات یافت شده است و در بیش از 200 آنزیم در متابولیسم نقش دارد.

روی تا حد زیادی در سنتز و متابولیسم پروتئین ها، کربوهیدرات ها و اسیدهای نوکلئیک نیز نقش دارد (Ewing, 2007).

غلظت زیادی از روی در پوست، مو و پشم حیوانات یافت شده است (مک دونالد، 2011) و در تشکیل استخوان، غضروف و سم و همچنین سلامت پوست ضروری است (Kohnke, 1999).

از دیگر عملکردهای فیزیولوژیکی روی می توان به تولید، ذخیره و ترشح هورمون ها، دخالت در سیستم ایمنی، بهبود زخم، حفظ تعادل الکترولیت ها  اشاره کرد این ماده معدنی  در جهت رشد برخی از میکروارگانیسم های ضروری موجود در شکمبه نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

این ماده معدنی باید به صورت روزانه برای دام مورد استفاده قرار گیرد زیرا استفاده و ترشح آن می تواند به سرعت ذخایر روی در بدن را تخلیه کند.

استخوان ها محل اصلی ذخیره روی هستند، با این حال به صورت آزاد در دسترس نیست.

سایر مکان‌های ذخیره روی کبد، کلیه، سلول‌های مخاطی روده، لوزالمعده و طحال است، اما ظرفیت ذخیره‌سازی آن محدود است، بنابراین کمبود آن می‌تواند به سرعت ظاهر شود.

کمبود روی در حیوانات چگونه است؟

در صورت عدم تأمین مقادیر کافی روی از طریق خوراک، علائم زیر در دام بروز می کند:

• کاهش سرعت رشد
• کاهش سلامت پوست
• بروز اختلال در سیستم ایمنی بدن
• شکل گیری ضعیف مو و مشکلات پشم
• از دست دادن اشتها، کاهش مصرف خوراک و کاهش وزن
• طولانی تر شدن روند بهبود زخم ها
• رشد ضعیف بیضه و اختلال در عملکرد جنسی، کاهش نرخ باروری، اختلال شدید بلوغ اسپرم
• ضخیم شدن سلول های اپیتلیال (پاراکراتوزیس)
• برهم زدن تعادل الکترولیت ها
• بروز مشکلاتی مانند خم شدن پاهای عقبی و سفت شدن مفاصل در گوساله ها
• افزایش تعداد سلول های سوماتیک شیر در گاو های شیری

از آنجایی که روی یک ماده معدنی کمیاب است، فقط مقادیر کمی مورد نیاز است، با این حال، کمبود آن می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر تولید هم برای گیاهان و هم برای حیوانات داشته باشد.

مکمل‌های معدنی دام که حاوی مقادیر کافی مواد معدنی از جمله روی هستند راه کاری مناسب برای تأمین احتیجات دام از طریق تغذیه در جهت تأمین ماکرو مینرال ها و میکرو مینرال ها بوده که به نوبه خود می‌تواند به ارتقاء تولید و کمک به بازگشت سرمایه کمک کند.

منبع