آب مصرفی گوساله های تازه متولدشده
آب مصرفی گوساله های تازه متولدشده و اثر آن بر مصرف خوراک، عملکرد رشد، سلامت کلی و قابلیت هضم مواد مغذی
(H. K. J. P. Wickramasinghe, 2019)
باوجود اینکه همواره توصیه شده است که بلافاصله بعد از تولد آب آشامیدنی به‌طور آزاد در دسترس گوسالهها قرار گیرد ،
ولی گاهی تولیدکنندگان تا روز هفدهم صبر میکنند و آب در اختیار گوسالهها نمی‌گذارند.
هدف از این مطالعه بررسی مصرف آب و خوراک، بازده رشد، سلامت کلی و قابلیت هضم مواد مغذی در گوسالههایی بوده است
که از روز اول (گروه ۱) به آب دسترسی ، در برابر گوسالههایی که از روز ۱۷ (گروه ۱۷) به آب دسترسی داشته‌اند.
در این مطالعه شیر به‌صورت آزاد به گوسالهها عرضه شده است.
۳۰ گوساله در دو تیمار آزمایشی وارد مطالعه شدند و به دو دسته ۱۵ تایی تقسیم شدند.
آب و خوراک استارتر در دو سطل جداگانه در اختیار گوسالهها بود. شیر سه وعده در روز توسط شیرنوش خورانده شد.
گروهی که از روز اول آب مصرف نمودند، علاوه بر آب تأمین‌شده توسط شیر، ۰۵/۰±۰۷۵/۰ کیلوگرم در روز آب نوشیدند.
گروهی که آب از روز ۱۷ در اختیارشان قرار گرفت، در کل دوره قبل از شیرگیری بیشتر از گروه۱ آب نوشیدند.
گروه۱ و گروه ۱۷ مقدار یکسانی خوراک استارتر مصرف نمودند ولی گروه۱ شیر بیشتری از گروه دیگر مصرف کرد و
اعداد وزن بدن و دور سینه نسبت به گروه ۱۷ متمایل به افزایش معنی‌دار بود.
در دسترس بودن آب اثری بر تعداد روزهای اسهال، شدت اسهال و فراسنجه‌های خونی در دوره قبل شیرگیری نداشت.
در روزهای ۵۰ تا ۷۰ (پس از شیرگیری) باوجود اینکه گروه۱ مقدار برابر استارتر نسبت به گروه ۱۷ مصرف نمود،
ولی قد در ناحیه خلفی، طول بدن، قابلیت هضم ظاهری الیاف محلول در شوینده اسیدی و خنثی و بازده خوراک در گروه۱ بیشتر از گروه۱۷ بود.
در ادامه و تا ماه پنجم پس از آزمایش، گروه۱ وزن بدن بیشتری نسبت به گروه ۱۷ داشتند.
به نظر می‌رسد که فراهم کردن آب آشامیدنی بلافاصله بعد از تولد، احتمالاً با تحریک توسعه شکمبه
و پس‌ازآن افزایش فراهمی مواد غذایی منجر به رشد و تکامل گوسالهها میشود.
بحث :
باور عمومی تولیدکنندگان بر این است که گوسالهها مقدار آب موردنیاز بدن خود را از شیر یا جایگزین شیر مصرفی تأمین میکنند.
برخلاف آب تأمین‌شده در شیر که مستقیماً به شیردان می‌رسد (در حالت ایده‌آل)، آبی که به‌صورت جدای از خوراک و شیر مصرف میشود به تکامل شکمبه و نگاری کمک میکند.
مطالعات در مورد رابطه بین عملکرد و توسعه شکمبه گوسالهها با مصرف آب محدودند.
اما برخی مطالعات در مورد رابطه بین آب آشامیدنی و عملکرد شکمبه در گاوهای شیری، نکاتی را در مورد آب آشامیدنی گوسالهها به دست میدهند.
برای مثال، راجرز و همکارانش و فرالی و همکارانش غلظت مولار پایین‌تری از بوتیرات و پروپیونات در شکمبه را مرتبط با کم بودن حجم مایعات درون شکمبه
و بالا بودن نرخ عبور بخش مایع در شکمبه گاوهای شیری که آب زیادی مصرف میکنند دانسته‌اند.
ازآنجاکه بوتیرات و پروپیونات، مهم‌ترین پیشران‌های توسعه مورفولوژیکی و متابولیکی شکمبه در گوسالهها هستند،
افزایش مصرف آب در گوساله‌های گروه۱۷ میتواند باعث اثر منفی روی توسعه شکمبه شده باشد.
میانگین دمای روزانه محیط اثر معنیداری روی مقدار مصرف آب داشته است.
ازآنجاکه گوسالهها به‌تدریج متولدشده و وارد آزمایش شدند، گوسالهها در معرض دماهای مختلف محیطی بوده‌اند.
برای مثال گوساله‌های ۷ و ۲۸ روزه به ترتیب در معرض دمای بین ۶/۷ تا ۵/۲۶ و ۶/۵ تا ۴/۲۴ درجه سانتیگراد بوده‌اند.
گوساله‌های از شیر گرفته شده به ازای هر درجه سانتیگراد افزایش دما، ۱۴۱/۰ کیلوگرم آب بیشتری مصرف نموده‌اند.
این مسئله نشان‌دهنده اهمیت تأمین آب بیشتر برای گوساله‌های از شیر گرفته است.
متاآنالیز انجام شده در سال ۲۰۱۶، رابطه منفی بین میزان مصرف استارتر و مقدار شیر مصرفی گوسالهها نشان میدهد.
این مسئله را می‌توان با تأمین ماده خشک موردنیاز از شیر مصرفی توجیه کرد که در پی آن گوساله تمایل کمتری به مصرف استارتر نشان میدهد.
همچنین مصرف استارتر با میزان مصرف آب رابطه مثبت دارد و این ارتباط در دوره پس از شیرگیری شدت بیشتری نیز می‌یابد.
گوسالههایی که از روز اول تولد به آب دسترسی داشته‌اند نسبت به آنها که از روز ۱۷ آب در اختیارشان قرار گرفت، رشد اسکلتی بهتری داشته‌اند.
نشان داده شده است که رشد اسکلتی گوسالهها به‌طور مستقیم و مثبت با وزن بدن و تولید شیر در شیرواری اول مرتبط است.
قابلیت هضم ظاهری الیاف نامحلول در شوینده اسیدی و خنثی با بهبود بازده مصرف خوراک مرتبط هستند ،
که بیان کننده این حقیقت است که افزایش قابلیت هضم الیاف، بازده مصرف خوراک در نشخوارکنندگان را افزایش میدهد.
ورود آب به شکمبه با تغییر در pH، اختلاط و عبور مواد هضمی و ترکیب اسیدهای چرب فرار، موجب توسعه شکمبه و ایجاد جمعیت میکروبی منحصر به خود میشود.
ازآنجاکه بالاتر رفتن قابلیت هضم الیاف نامحلول در شوینده اسیدی و خنثی بیش از همه اجزاء دستگاه گوارش متأثر از توان شکمبه برای هضم آنها است،
این بهبود نشان‌دهنده توسعه بهتر شکمبه در گوسالههایی است که از روز اول آب در اختیارشان بوده است.
تایید و ویرایش : مهندس محمد حسین مقیمی – References :
- K. J. P. Wickramasinghe, A. J. (2019). Drinking water intake of newborn dairy calves and its effects on feed. Journal of Dairy Science, 377-387.
آب آزاد نقش کلیدی در ایجاد محیط مایع مناسب برای تخمیر میکروبی در شکمبه دارد. با مصرف آب و استارتر، کربوهیدرات‌های موجود در استارتر در محیط مایع شکمبه تخمیر شده و تولید اسیدهای چرب فرار (VFA) به ویژه بوتیرات را تحریک میکنند. این اسیدها محرک اصلی توسعه پرزهای شکمبه و افزایش سطح جذب هستند. بدون آب کافی، تخمیر به طور ناقص انجام شده و توسعه شکمبه به شدت کند میشود.
مطالعات نشان دادهاند گوسالههایی که به آب آزاد و نامحدود دسترسی دارند، در مقایسه با گوسالههایی که آب محدود شده دریافت میکنند:
مصرف استارتر به طور معنیداری بالاتر است.
افزایش وزن روزانه (ADG) بیشتری دارند.
سن از شیرگیری (Weaning) کمتری دارند.
سلامتی عمومی بهتری نشان میدهند.
محدودیت آب یک عامل استرس زا است و سطح کورتیزول را افزایش میدهد.
علاوه بر بار میکروبی، پارامترهای فیزیکوشیمیایی زیر حیاتی هستند:
TDS (Total Dissolved Solids): نشان‌دهنده کل املاح محلول. حد مطلوب: کمتر از 1000 ppm. بالاتر از 3000 ppm میتواند باعث کاهش مصرف شود.
نیترات (-NO3): حد مجاز: کمتر از 10 ppm. مقادیر بالا باعث مسمومیت و ایجاد مشکل در انتقال اکسیژن خون (مت هموگلوبینمی) میشود.
سختی (Hardness): بیشتر ناشی از کلسیم و منیزیم. سختی بالا معمولاً مشکل حادی ایجاد نمی‌کند اما میتواند در رسوب گذاری خطوط آب و کاهش اثربخشی برخی داروها نقش داشته باشد.
pH: محدوده قابل قبول: 6.0 تا 8.5.
آموزش نوشیدن: گوسالهها به طور غریزی بلد نیستند از سطل آب بنوشند. باید چندین بار در روز بینی آنها را به آرامی در آب فرو برد تا یاد بگیرند.
تعویض مکرر: ارائه آب تازه حداقل 2 بار در روز، به ویژه در هوای گرم، باعث افزایش جذابیت و مصرف آن میشود.
دمای آب: مطالعات نشان دادهاند در هوای سرد، ارائه آب ولرم (دمای حدود 38-40 درجه سانتیگراد) میتواند مصرف آب را تا 30% افزایش دهد، در حالی که آب یخزده مصرف را به صفر میرساند.
مکان قرارگیری آب: قرار دادن سطل آب در مکانی قابل مشاهده که به راحتی قابل دسترس برای گوساله باشد.
در استرس گرمایی، گوسالهها برای خنک کردن بدن خود از طریق تبخیر از راه تنفس (له له زدن) آب زیادی از دست میدهند. اگر این آب جبران نشود، دهیدراتاسیون رخ داده و خون غلیظ میشود که منجر به کاهش انتقال اکسیژن و مواد مغذی به بافتها، کاهش مصرف خوراک و کاهش رشد میگردد. تأمین آب خنک و آزاد در سایه، به گوساله اجازه میدهد تا دمای بدن خود را تنظیم کرده و از عواقب متابولیک استرس گرمایی جلوگیری کند.
بله. اگرچه استفاده از نیپل (پستانک) میتواند از نظر بهداشتی مزیت داشته باشد (کاهش آلودگی)، اما تحقیقات نشان میدهد:
مصرف آب با سطل بیشتر از نیپل است. گوسالهها قادرند در زمان کوتاهی حجم بیشتری آب از سطل بنوشند.
مصرف استارتر در گوسالههایی که از سطل استفاده میکنند، معمولاً بیشتر است.
بنابراین، برای حداکثر کردن عملکرد، سطل بر نیپل ارجحیت دارد، به شرطی که مدیریت و تمیز کردن آن به طور منظم انجام شود.
در دوران اسهال، هدف اصلی جبران سریع آب و الکترولیتهای از دست رفته (به ویژه سدیم، پتاسیم و بیکربنات) است.
محلول الکترولیت: باید طبق دستور دامپزشک و در زمانهای بین وعدههای شیر داده شود. این محلولها حاوی گلوکز و آمینواسیدها هستند تا جذب سدیم را در روده افزایش دهند.
آب آزاد: حتی با وجود دادن الکترولیت، دسترسی دائمی به آب آزاد و تمیز ضروری است. زیرا حجم مایعی که از طریق اسهال از دست میرود بسیار زیاد است و الکترولیت به تنهایی قادر به جبران تمام آن نیست. آب به رقیق کردن سموم باکتریایی و دفع آنها نیز کمک میکند.
20 دیدگاه در “آب مصرفی گوساله های تازه متولدشده”
در صورت بروز اسهال، مدیریت آب چگونه باید باشد؟
در زمان اسهال، گوساله مقدار زیادی آب و الکترولیت از دست میدهد. بنابراین:
دسترسی به آب تمیز باید همیشه و به طور آزاد فراهم باشد.
علاوه بر آب، باید از محلول الکترولیت (مطابق دستور دامپزشک) برای جبران سدیم و پتاسیم از دست رفته استفاده کرد.
باید بین وعدههای شیردهی، محلول الکترولیت داده شود تا از کم‌آبی شدید (دهیدراتاسیون) جلوگیری گردد.
چرا تأمین آب برای گوساله‌های تازه متولد شده بسیار مهم است؟
بیش از 75 درصد بدن گوساله‌های تازه متولد شده را آب تشکیل می دهد. مصرف آب برای انجام تمام فرآیندهای متابولیکی، هضم شیر و شروع به خوردن علوفه و کنسانتره، تنظیم دمای بدن و دفع سموم و مواد زائد کاملاً ضروری است. کمبود آب سریعاً منجر به کاهش عملکرد و بروز بیماری میشود.
از چه زمانی باید آب در اختیار گوساله قرار گیرد؟
از همان روز اول تولد باید آب تازه و تمیز در اختیار گوساله باشد. این یک باور غلط و رایج است که گوساله در هفته اول به آب نیاز ندارد. گوساله از بدو تولد علاوه بر شیر، به منبع جداگانه‌ای از آب نیاز دارد.
میزان آب مورد نیاز گوساله چقدر است؟
میزان آب مورد نیاز به عوامل مختلفی بستگی دارد:
وزن بدن: به طور کلی به ازای هر یک کیلوگرم وزن بدن، حدود ۱۰ درصد نیاز به آب وجود دارد (یک گوساله ۴۰ کیلوگرمی حدود ۴ لیتر آب در روز نیاز دارد).
مصرف شیر: اگر شیر زیاد داده شود، نیاز به آب آزاد کمتر میشود، اما همچنان ضروری است.
دمای محیط: در هوای گرم نیاز به آب میتواند تا ۵۰ درصد افزایش یابد.
به طور کلی، یک گوساله در هفته اول ممکن است بین ۱ تا ۲.۵ لیتر و در ماه دوم تا ۶ لیتر یا بیشتر در روز آب بنوشد.
چگونه باید آب را در اختیار گوساله قرار داد؟
بهترین روش استفاده از سطل‌های استیل ضدزنگ یا پلاستیکی بهداشتی مخصوص است. سطل‌ها باید:
تمیز باشند و روزانه شسته شوند.
همیشه پر باشند و به طور مداوم آب تازه در دسترس گوساله قرار گیرد.
در ارتفاع مناسب نصب شوند تا گوساله به راحتی به آن دسترسی داشته باشد.
اهمیت کیفیت آب چقدر است؟
کیفیت آب به اندازه مقدار آن اهمیت دارد. آب باید:
تمیز و عاری از آلودگی‌های میکروبی (مانند باکتری‌های کلیفرم) باشد.
بدون بو و مزه غیرطبیعی باشد.
از نظر مواد معدنی سنگین و نیترات آزمایش شده باشد.
چه ارتباطی بین مصرف آب و شروع مصرف خوراک استارتر وجود دارد؟
این ارتباط بسیار حیاتی است. گوسالهها برای شروع خوردن خوراک استارتر و هضم مؤثر آن به آب نیاز دارند. نشاسته موجود در استارتر برای هضم شدن نیاز به آب دارد. بدون آب کافی، مصرف استارتر به شدت کاهش یافته و رشد شکمبه به تأخیر می‌افتد.
عدم تأمین آب کافی چه عواقبی دارد؟
عواقب کمبود آب عبارتند از:
کاهش رشد: به دلیل کاهش مصرف خوراک استارتر.
ضعف و دهیدراتاسیون: به ویژه در زمان اسهال یا هوای گرم که خطر آن بیشتر است.
تأخیر در توسعه شکمبه: که بر رشد بلندمدت گوساله تأثیر منفی می‌گذارد.
افزایش احتمال بیماری‌ها: به دلیل ضعف سیستم ایمنی.
در هوای سرد چگونه باید آب مورد نیاز گوساله را تأمین کرد؟
در هوای سرد باید از یخ زدن آب جلوگیری کرد. راهکارها عبارتند از:
استفاده از آبشخورهای المنت دار.
تعویض مکرر آب با آب ولرم (نه داغ) چندین بار در روز.
اطمینان از اینکه گوساله بلافاصله پس از شیرخوردن آب می‌نوشد تا از یخ زدن آن در سطل جلوگیری شود.
آیا می توان آب و شیر را مخلوط کرد و به گوساله داد؟
خیر. این کار یک اشتباه بزرگ است. رقت شیر با آب باعث میشود:
غلظت مواد مغذی و انرژی شیر کاهش یابد.
نیازهای غذایی گوساله برآورده نشود.
رشد گوساله به خطر بیفتد.
شیر و آب باید همیشه به صورت جداگانه و در سطل‌های مجزا ارائه شوند.
ضمن اینکه مسیر گوارشی آب و شیر متفاوت است. آب وارد شکمبه و شیر وارد شیردان می شود.