فهرست مطالب
تغییرات فصلی در ترکیب شیر
تغییرات فصلی در ترکیب شیر به چه صورت است ؟
بیشتر تولیدکنندگان شیر و مشاوران در ایالات‌متحده آمریکا با افت همیشگی شیر تولیدی، چربی و پروتئین در طول تابستان آشنا هستند.
اغلب موارد، این افت تولید را منحصراً به عوامل محیطی مانند استرس گرمایی نسبت می‌دهند.
اگرچه استراتژی‌های کاهش دما برای تأمین سلامتی دام در فصل تابستان بسیار مهم هستند، مستندات نشان می‌دهند
که افت تولید در تابستان احتمالاً ناشی از دوره ذاتی بدن دام با دوره سالانه نیز هست.
در نظر گرفتن این دوره در تنظیم اهداف و ارزیابی تولید گله اهمیت بسیاری دارد. هنوز به‌درستی مشخص نشده است که چطور می‌توان بر این دوره ذاتی غلبه کرد.
علاوه بر پاسخ به محرک‌های محیطی، تقویم داخلی هیپوتالاموس حیوان به او اجازه می‌دهد تا تغییرات سالانه محیط را، قبل از وقوع، پیش‌بینی کند.
این تطبیق‌پذیری بخصوص برای زمان‌بندی تولیدمثلی کاربرد دارد و به حیوان اجازه می‌دهد تا زایمان خود را به فصلی موکول کند
که بیشترین مواد غذایی برای فرزندانشان (در طبیعت) موجود است.
دوره‌های سالیانه تقریباً در تمام ارگانیسم‌هایی که تاکنون مورد مطالعه قرارگرفته‌اند به‌عنوان مکانیسمی برای درک و تطبیق‌پذیری با تغییرات محیطی فصلی مشاهده شده است.
برای مثال تعداد زیادی از پستانداران در اقلیم‌های شمالی کره زمین، در طول زمستان به خواب فرو می‌روند.
پرندگان مهاجر قبل از مهاجرت بهاره و پاییزه خود، تغییرات زیادی در متابولیسم‌شان روی می‌دهد. و…
آنالیز دوره‌های بیولوژیکی، ازجمله دوره‌های سالانه، معمولاً توسط تکنیک کوزینار رایمومتری انجام می‌شود.
دوره‌های سالانه در گاو شیری
الگوی سالانه تولید شیر بیش از ۴۰ سال است که شناخته شده است.
تولیدکنندگان با افت تولید در تابستان و جبران آن در زمستان آشنایی دارند.
آزمایش کلی شیر مراکز جمع‌آوری شیر در آمریکا این دوره‌ها را به‌خوبی نشان می‌دهند.
غلظت چربی و پروتئین از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۷ دوره‌های ۱۲ ماهه‌ای را نشان می‌دهند که در طول سال‌ها نیز روند یکسانی از خود نشان داده‌اند.
غلظت چربی در بیشتر ایالت‌های آمریکا بیشترین مقدار خود را بین ۲۹ دسامبر و ۱۸ ژانویه نشان می‌دهد، به‌جز فلوریدا که در ۴ دسامبر به اوج خود می‌رسد.
غلظت پروتئین حتی از چربی نیز روند یکنواخت‌تری نشان می‌دهد و بیشترین مقدار بین ۲۷ دسامبر و ۶ ژانویه مشاهده‌شده است.
تغییر در غلظت چربی ناشی از دوره‌های سالانه، بین ۰٫۱۵ و ۰٫۳۰ درصد، بسته به منطقه، است.
در عرض‌های پایین‌تر جغرافیایی، مانند فلوریدا، آریزونا-لاس وگاس، که تغییر در فتوپریود کوچک‌تر است، دامنه این تغییرات نیز کوچک‌تر است.
تغییر در غلظت پروتئین شیر در دوره‌های سالانه روند یکنواخت‌تری دارند و بین ۰٫۱۶ تا ۰٫۲۰ درصد متغیرند (فاصله بین حداکثر تا حداقل).
باوجوداینکه چربی و پروتئین در اوایل سال میلادی به اوج خود می‌رسند ولی تولید شیر بین اواخر مارس و اوایل آوریل به اوج خود می‌رسد.
برخلاف غلظت چربی و پروتئین، دامنه تولید سالانه تولید شیر در مناطق جنوبی آمریکا کمتر در مقایسه با شمال بیشتر است.
معمولاً دمای محیط به‌عنوان عامل اصلی تغییرات فصلی در تولید شیر در نظر گرفته می‌شود.
باوجوداینکه به‌طور قطع این مسئله یکی از عوامل اصلی است ولی نتایج بررسی‌های ما نشان می‌دهد که فارغ از دما، دوره‌های سالیانه وجود دارند.
یکی دیگر از مدارکی که نشان می‌دهد دوره‌های سالانه فارغ از دما هستند آن است که کمترین تولید شیر در اواخر سپتامبر رخ می‌دهد درحالی‌که بیشترین دما در میانه تابستان است.
همچنین دوره سالانه در مورد متابولیت‌های خونی مدرکی دیگر بر این ادعا است.
پیکیون و همکارانش در سال ۲۰۱۲ نشان دادند که داده‌های حاصل از اندازه‌گیری غلظت بیلی‌روبین، کراتینین، تری گلیسیریدها و بتا هیدرو کسی بوتیریک اسید
پلاسما در یک دوره سالانه برازش می‌شوند. غلظت در گردش پرولاکتین نیز با فصل در گاوهای شیری تغییر می‌کند و در تابستان بسیار بیشتر از زمستان است
(۴۶ در مقابل ۷ نانوگرم در میلی‌لیتر).
باوجوداینکه فرض بر این است که اهلی کردن گاوهای شیری، باعث از بین رفتن روندهای تکاملی در آن‌ها شده که روندهای سالانه را حذف می‌کند،
ولی مدارک مستندی وجود دارد که نشان می‌دهند آن‌ها متأثر از فیزیولوژی فصلی هستند.
مکانیسم‌های احتمالی فصلی شدن
چندان دور از انتظار نیست اگر فرض کنیم که شیردهی مشابه تغییر در باروری (که منجر به تولد گوساله‌ها در فصل با مواد غذایی بیشتر می‌شود) کنترل می‌شود.
تولید شیر غلیظ‌تر ازنظر انرژی با غلظت چربی و پروتئین بالاتر در فصل زمستان که نیاز به انرژی بالاتر است و گوساله بتواند با استفاده از آن دوام بیاورد منطقی به نظر می‌رسد.
در پستاندارانی که دوره‌های سالیانه ثبت شده‌اند، زمان‌سنجی فتوپریودی با اندازه‌گیری زمان ترشح ملاتونین محاسبه شده است.
همچنین سنتز پرولاکتین به‌عنوان یکی از مکانیسم‌های کنترل فتوپریود شناخته می‌شود.
اثرات فتوپریود بر تولید شیر
تحقیقات گسترده‌ای روی اثر طول دوره روشنایی بر تغییر تولید شیر انجام شده است.
اولین مطالعه در این زمینه، ۱۶ ساعت روشنایی و ۸ ساعت تاریکی را باعث افزایش تولید شیر دانستند.
در مطالعه‌ای دیگر بیان داشتند که هر افزایش طول روشنایی بیش از ۱۲ ساعت احتمالاً تولید را افزایش می‌دهد.
نتایج آزمایش‌های فتوپریود و دوره سالانه تولید در گاوهای شیری به نظر متناقض می‌آیند.
در شرایطی که طول تابش نور زیاد به‌طور یکنواخت به افزایش تولید می‌انجامد، ولی دوره سالیانه گاوها، نشان‌دهنده افت تولید در طول روزهای کمتر از ۱۲ ساعت است.
این تضاد با دانش امروزی ما در مورد دوره سالانه گاوهای شیری قابل توجیه نیست.
تهیه و تنظیم : مهندس محمد حسین مقیمی – Reference :
Salfer, I. J., & Harvatine, K. J. (2018). Seasonal variation in milk composition. In 27th Annual Tri-State Dairy Nutrition Conference, 16-18 April 2018, Fort Wayne, Indiana, USA (pp. 157-166). Ohio State University.
