آنالیز مکمل های دامی
یکی از نکات قابل توجه و مهم در مدیریت تغذیه دام ها مصرف مقادیر کافی مکمل و بررسی آنالیز مکمل های دامی است.
استفاده از مکمل ها به ویژه در گاوهای شیری به دلیل اهمیت بالا درتولید شیر و همچنین در جهت بهبود بازده، از جمله نکات کلیدی در مدیریت تغذیه است.
میزان مواد معدنی و ویتامین مورد نیاز در این دسته از دام ها نیز متناسب با مقدار تولید و معیارهای تغذیه ای افزایش می یابد.
در دام های گوشتی نیز باید متناسب با نیاز این دسته از دام ها، مقادیر کافی مواد مغذی، ویتامین و مواد معدنی تامین شود.
به دلیل اهمیت بالای مصرف مکمل ها در تغذیه دام بر آن شدیم تا در ادامه این مطلب درباره آنالیز انواع مکمل دامی بیشتر بدانیم.
آشنایی بیشتر با مکمل دامی
دام‌های شیری و گوشتی برای رشد و تولید مثل به تأمین کافی مواد معدنی نیاز دارند.
انتخاب مکمل معدنی مناسب برای حفظ سلامت حیوانات، رشد و تولید مثل بهینه آن‌ها ضروری است.
ازآنجایی‌که علوفه و یا غلات با کیفیت بالا می‌توانند بخش بزرگی از مواد معدنی مورد نیاز را تأمین کنند، تولیدکنندگان باید مکمل‌هایی را انتخاب کرده که نیازهای دامی را برآورده کنند.
مواد معدنی ضروری برای تغذیه دام به دو دسته ماکرومینرال‌ها و میکرومینرال‌ها طبقه‌بندی می‌شوند.
در آنالیز مکمل دامی بررسی می‌شود میزان مصرف هر یک از مکمل ها در دام های مختلف متناسب با شرایط و نیاز دام به چه میزان است.
در زیر تعدادی از مکمل‌های ماکرومینرال و میکرومینرال را بیان می‌کنیم.
مکمل های ماکرومینرال( پرمصرف)
ماکرومینرال‌های مورد نیاز دام برای گاوها شامل کلسیم، منیزیم، فسفر، پتاسیم، سدیم، کلر و گوگرد است.
در تعیین سطح کیفی مکمل دامی بررسی مقادیر این عناصر از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
علاوه بر مقادیر مصرفی نسبت میان این عناصر و منابع مصرفی جهت تامین این عناصر نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
کلسیم و فسفر اجزای اصلی ساختار اسکلت هستند. حدود 99 درصد کل کلسیم بدن و 80 درصد کل فسفر بدن در استخوان ها ذخیره می‌شود.
کمبود طولانی مدت هر کدام از این عناصر می‌تواند موجب بروز اختلالات استخوان از جمله نرمی استخوان در دام های جوان و پوکی استخوان در دام ها بالغ شود.
مقادیر نیاز کلسیم در گاوهای شیرده حدود 3 برابر گاوهای غیر شیری است.
در آنالیز مکمل دامی، بررسی فسفر بسیار حائز اهمیت است. کمبود فسفر بلوغ را در گوساله ها به تعویق می‌اندازد.
دام همچنین برای عملکرد صحیح سیستم عصبی و عضلانی به مقادیر کافی کلسیم نیاز دارد.
سدیم و کلر در عملکرد صحیح سیستم عصبی و عضلانی و تنظیم pH بدن دخیل هستند.
کمبود این عناصر می تواند موجب کاهش اشتها و درنتیجه کاهش وزن بدن در دام شود .
معمولاً کمبود سدیم در رژیم غذایی وجود دارد، اما سطح کلر بیشتر مواقع کافی است.
هر دو ماده معدنی در بافت‌های نرم و مایعات بدن وجود دارند اما در برخی مواقع ذخایر این عناصر در بدن کم شده و باید با استفاده از یک منبع ثابت به صورت روزانه مقادیر کافی برای دام تامین شود.
منیزیم برای عملکرد مناسب آنزیم و سیستم عصبی و متابولیسم کارآمد کربوهیدرات ضروری است.
در آنالیز مکمل دامی باید بگوییم وجود مقادیر مناسب منیزیم نیز به‌منظور عملکرد مناسب آنزیم و سیستم عصبی و متابولیسم کارآمد ضروری است.
مکمل‌های میکرومینرال( کم مصرف)
دام‌های گوشتی برای برای تولید بهترگوشت به ۱۰ نوع میکرومینرال احتیاج دارند.
۷ مورد از این ۱۰ مورد آهن، منگنز، مس، روی، سلنیوم، کبالت و ید هستند.
کروم، مولیبدن و نیکل نیز در این گروه قرار دارند اما معمولاً مقادر نیاز این عناصر در تغذیه دام بدون مصرف مکمل تامین می شود.
بیشترین گزارش در مورد کمبود مواد معدنی در بدن دام های گوشتی مربوط به مس، روی و سلنیوم است.
بر اساس مقادیر مورد نیاز برای هر دام، این مکمل‌ها به‌صورت خوراکی یا تزریقی به دام داده می‌شود.
تأمین مقادیر کافی عناصر میکرمینرال مانند دسته ماکرومینرال ها از اهمیت بالایی برخوردار است.
به‌عنوان‌مثال کمبود مس باعث کاهش باروری و کمبود منگنز باعث نقص در رشد جنین می‌شود.
نحوه آنالیز مکمل دامی و کاربرد آن
در بالا مشاهده کردید که تعداد بسیار زیادی مواد معدنی مورد استفاده برای بدن دام وجود دارد.
هریک از این عناصر در عملکردهای مختلف بدن دام دخیل بوده و کمبود هر کدام می تواند خسارات جبران ناپذیری در سلامت و تولید دام برجای بگذارد.
آنالیز مکمل دامی زمانی انجام می‌شود که می‌خواهیم بدانیم چقدر از این مکمل‌ها را باید به دام بدهیم و کیفیت آن‌ها به چه صورت است؟
میزان نیاز مواد مغذی و مکمل ها متناسب با نوع دام، سن، جنسیت و تولیدات دام مشخص می شود.
به طور مثال میزان مصرف کلسیم، فسفر و منیزیم برای گاوهای شیرده بیشتر از سایر دوره های پرورشی است.
تعیین سطح کیفیت مکمل‌ها
علاوه بر انجام آنالیز جهت تامین مقادیر عناصر و مواد مغذی در مکمل ها، تعیین سطح کیفی مکمل دامی نیز باید مورد بررسی قرار گیرد.
بنابراین تهیه مکمل های دامی از متخصصین و شرکت های معتبر و دقت در آنالیز و نوع منابع مصرفی در تأمین مقادیر کافی از مواد معدنی و ویتامین ها در دام از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
