ورم پستان

تشخیص ورم پستان در گاوها از شایع‌ترین و پرهزینه‌ترین بیماری‌های صنعت گاو شیری است که زیان‌های اقتصادی ناشی از آن چشم‌گیر است و سهم قابل‌توجهی از هزینه‌های درمانی گاوداری‌ها را به خود اختصاص می‌دهد.

پس از تشخیص ورم پستان در دام، بسیار مهم است که نوع پاتوژن (عوامل بیماری­ زا) ایجاد کننده عفونت نیز تشخیص داده شود، انواع مختلف پاتوژن به استراتژی­ های مدیریتی متفاوتی نیاز دارند.

بدون تشخیص نوع پاتوژن راه دیگری وجود ندارد که اطمینان حاصل کنیم که آنتی بیوتیک مصرفی تاثیر کافی را داشته باشد.

زمانی که عامل عفونت شناخته شود، دامدار می تواند با کمک دامپزشک مجموعه برنامه درمانی مناسبی را ترتیب دهد.

احتیاط در استفاده از آنتی بیوتیک احتمال ایجاد مقاومت به پاتوژن و طول دوره درمان را کاهش می دهد.

باکتری های ایجاد کننده  ورم پستان به دو گروه تقسیم می­ شود: واگیردار و محیطی

باکتری واگیردار

عوامل بیماری زای واگیردار درگاو شیری به عنوان میزبان عمل کرده و می­ تواند از گاو آلوده به گاو سالم منتقل شود.

این باکتری ها می­ تواند از گاوی به گاو دیگر در طول پروسه­ شیردوشی از طریق وسایل شیردوشی، دست کارگر یا حوله و دستمال چند بار استفاده شده منتقل شود.

همچنین اگر شیر از پستان در بستر هم چکه کند باکتری می ­تواند به گاو دیگر منتقل شود.

پاتوژن­ های اصلی واگیر دار شامل:

Staphylococcus aureus

Coagulase-negative staphylococci (CNS)

Streptococcus agalactiae

Streptococcus dysgalactiae

Mycoplasma bovis

Mycoplasma spp

Corynebacterium bovis

باکتری­ های واگیردار عمدتاً گرم مثبت هستند. گاوهای آلوده معمولاً شیر غیرطبیعی( از نظر ظاهر، غلظت، بو و..) تولید می کنند و باعث افزایش سلول های سوماتیک می شود.

عفونت های گرم مثبت معمولاً به خوبی به درمان آنتی بیوتیکی پاسخ می ­دهند. اگرچه، علائم نشان داده شده توسط گونه­ های مایکوپلاسما منحصر به فرد بوده و معمولاً چند سرپستانک حیوان درگیر می­ شود و گاوها معمولاً علائمی مثل تورم و درد مفاصل را نیز نشان می­ دهند.

اکثر گونه ­های مایکوپلاسمایی به درمان آنتی­ بیوتیکی پاسخ نمی­ دهند. در حقیقت، برای Mycoplasma bovis ، که یک گونه رایج مایکوپلاسمای ایجاد کننده­  ورم پستان در گاو است، هیچ درمانی وجود ندارد.

پیشگیری از وقوع ورم پستان شامل بررسی سرپستانک ها پیش از شیردوشی، بهداشت زمان شیردوشی، تیت دیپ پس از دوشش، جدا کردن گاوهای آلوده و حذف گاوها با ورم پستان واگیردار مزمن و مقاوم به درمان است.

باکتری های محیطی

این باکتری ها در محیط اطراف دام ازجمله بستر، مرتع و سایر بخش های محیط پرورش وجود دارد.

پاتوژن های محیطی نیز به عنوان عامل باکتریایی گرم منفی طبقه بندی می شوند.

پاتوژن­های اصلی محیطی شامل:

Streptococcus uberis

Streptococcus dysgalactiae

Some Coagulase-negative staphylococci species

Escherichia coli

Klebsiella spp.

Enterococcus spp.

Serratia marcescens

Trueperella pyogenes/P. indolicus

Yeasts

Prototheca spp

Bacillus spp

نکاتی جهت کنترل ورم پستان در گله:

بستری مناسب، خشک و تمیز برای دام ها فراهم سازید.

کف بهاربند ها را به خوبی زهکشی کرده و از تجمع آب آلوده در بستر جلوگیری کنید.

تهویه مناسب نیز شرایط رشد باکتری ها را در محیط کاهش می دهد.

اطمینان حاصل نمایید که سرپستانک ها قبل از شیردوشی تمیز و  بعد از شیر دوشی به خوبی ضدعفونی شود.

در زمان شیردوشی پستان های گاوها به خوبی بررسی شود و در صورت مشاهد علائم بیماری ورم پستان درمان صورت گیرد.

پاتوژن های ایجاد کننده بیماری ورم پستان و استفاده از آنتی بیتیک ها:

  باکتری های گرم مثبت دارای دیواره سلولی ضخیم هستند. غشای دیواره سلولی در مورد چگونگی و نحوه حرکت به داخل و خارج بسیار انتخابی است.

دیواره سلولی توسط آنتی بیوتیک های پنی سیلین مورد حمله قرار می گیرد و باکتری های گرم مثبت را نسبت به این نوع آنتی بیوتیک های رایج حساس تر می کند.

باکتری های گرم منفی دیواره سلولی نازکی دارند که بین دو غشاء قرار گرفته است که تا حدودی انتخابی هستند و غشای خارجی از دیواره سلولی محافظت می کند.

از آنجایی که آنها فاقد دیواره سلولی واقعی هستند، باکتری های گرم منفی در برابر آنتی بیوتیک های رایج مقاوم تر بوده و گروه متفاوتی از آنتی بیوتیک ها برای این نوع باکتری ها مورد نیاز است.

گونه های مایکوپلاسما دیواره سلولی ندارند. آنها فقط یک غشای سلولی دارند و بسیار آهسته رشد می کنند و در مقابل آنتی بیوتیک های شناخته شده بسیار مقاوم تر هستند.

مایکوپلاسما ، به‌ویژه  مایکوپلاسما بوویس، یک پاتوژن بسیار مسری است که معمولاً هنگام ورود دام جدید وارد گله می شود.

دررابطه با استفاده از آنتی بیوتیک ها در جهت درمان، نظریه ها و قوانین متفاوت در بخش های مختلف دنیا وجود دارد و باید توجه داشت تشخیص نوع پاتوژن ها در درمان و انتخاب دارو ها تاثیر مستقیم دارد.

منبع