عملکرد گوساله های تغذیه شده با علوفه و ذرت فراوری شده قبل از شیرگیری
عملکرد گوساله های تغذیه شده با علوفه و ذرت فراوری شده قبل از شیرگیری – با توجه به اینکه بسیاری از عوامل مانند ماهیت خوراک جامد جیره ممکن است باعث توسعه شکمبه یا تحریک اکوسیستم میکروبی استقرار یافته، افزایش محصولات تخمیری شکمبه (مثل اسیدهای چرب فرار) و توسعه اپیتلیوم شکمبه شود.
روش‌های مختلف فرآوری خوراک دام می‌تواند به این توسعه کمک کند.
به دلیل محدودیت هضم نشاسته در ذرت، روش‌های مختلف فرآوری مانند ذرت پرک شده (steam flaked)، غلتک مرطوب (steam rolled)، غلتک خشک (dry rolled) و خردشده (cracked) به‌طورمعمول برای بهبود هضم در دوره پیش از شیرگیری استفاده می‌شود.
فراهم کردن علوفه برای گوساله‌های شیرخوار، محرک محیط شکمبه وpH است و باعث افزایش فعالیت جویدن، عضله سازی شکمبه، حفظ عملکرد پاپیلاهای شکمبه‌ای می‌شود.
درنتیجه بهبود مصرف خوراک و عملکرد رشد حاصل می‌شود.
بنابراین، در رژیم‌های غذایی حاوی مقدار زیادی از دانه‌های بیش‌ازحد فراوری‌شده ضروری است که ذرات کافی فیبرموثر فیزیکی از منبع علوفه یا غیر علوفه‌ای برای تحریک فعالیت جوِش و تولید بزاق در جیره گوساله‌های شیرخوار وجود داشته باشد.
دانه‌های بیش‌ازحد فراوری و ژلاتینی شده غلات یا ذرات خیلی ریز آن‌ها در جیره ممکن است باعث تسریع در تولید اسیدهای چرب در شکمبه و مختل شدن تخمیر شکمبه‌ای به خاطر تخریب اپیتلیال شکمبه شود که می‌تواند مصرف خوراک و افزایش وزن روزانه در گوساله‌ها را کاهش دهد.
در این مطالعه ذرت به‌عنوان تنها منبع غله در دو شکل خردشده و پرک استفاده شد.
در هر دو روش فراوری، جیره حاوی مقدار زیادی از ذرات درشت (بیش از ۶۷ درصد از ذرات بزرگ‌تر از ۱۸/۱ میلی‌متر) بود.
اثرات تأمین علوفه بر پاسخ‌های عملکردی گوساله‌ها ممکن است به فرم فیزیکی استارتر بستگی داشته باشد.
در مطالعه‌ای گزارش شد که میزان مصرف و افزایش وزن روزانه گوساله‌ها با جیره استارتر حاوی بیش از ۸۰ درصد ذرات بزرگ‌تر از ۱۸/۱ میلی‌متر، در مقایسه با استارتر پلت، بهبودیافته است.
دریکی دیگر از مطالعات، گوساله‌های تغذیه‌شده با استارتر حاوی دانه ذرت پرک، علیرغم داشتن بیش از ۹۰ درصد ذرات بزرگ‌تر از ۱۸/۱ میلی‌متر، میزان مصرف، افزایش وزن روزانه و راندمان خوراک کمتر شد که نشان می‌دهد.
ذرات بزرگ‌تر از ۱۸/۱ میلی‌متر از منبع غیر علوفه‌ای تهیه‌شده‌اند.
در گوساله‌های تغذیه‌شده با یونجه و ذرت پرک، بهبود در مصرف ماده خشک استارتر و افزایش وزن روزانه در دوره پیش از شیرگیری دیده‌شده است.
ذرت پرک مقدار قابل‌توجهی نشاسته ژلاتینی شده (۱/۴۴ درصد از کل نشاسته) دارد که باعث تخمیرپذیری بیشتر نشاسته شکمبه‌ای می‌شود.
این میزان از ژلاتین شدن نزدیک به درجه مطلوب ژلاتین شدن برای هضم نشاسته است.
علیرغم افزایش راندمان مصرف خوراک، چنین سطح بالایی از نشاسته قابل تخمیر مستلزم منابع مؤثرتری از ذرات برای جلوگیری از بروز اسیدوز شکمبه و پاراکرتوزیس اپیتلیال و درنهایت افزایش جذب اسیدهای چرب فرار شکمبه است.
گوساله‌های تغذیه‌شده با یونجه و ذرت خردشده، نسبت به گوساله‌هایی که هیچ علوفه‌ای در طول دوره آزمایشی دریافت نکردند، تمایل به میزان مصرف استارتر پایین‌تر داشتند.
اثرات نامطلوب مکمل‌های علوفه‌ای در رژیم‌های غذایی مبتنی بر ذرت خردشده ممکن است به خاطر اثرات پرشدگی دستگاه گوارش ناشی از کاهش میزان هضم شکمبه‌ای خوراک باشد.
ذرت خردشده جذب نشاسته روده‌ای با کارایی انرژتیک بالاتری از نشاسته قابل تخمیر شکمبه‌ای فراهم می‌کند که احتمالاً مصرف یا هضم علوفه کمتر از طریق رژیم‌های غذایی مبتنی بر ذرت خردشده را جبران می‌کند.
گاوهای که با رژیم‌های حاوی ذرت پرک تغذیه می‌شدند هضم ماده خشک، ماده آلی و نشاسته بالاتر و همچنین افزایش وزن روزانه بهینه‌تری داشتند که ممکن است به خاطر ژلاتینی شدن گسترده و حلالیت نشاسته در شکمبه و کل دستگاه گوارش باشد.
پایین‌ترین میزان هضم ماده خشک و ماده آلی با رژیم ذرت خردشده و علوفه یونجه ممکن است به دلیل عملکرد شکمبه نابالغ گوساله‌ها در زمان پس از شیرگیری باشد و اینکه علوفه مواد مغذی قابل‌هضم کمتری نسبت به رژیم استارتر دارد.
نتایج نشان داد در دانه ذرت بیش‌ازحد فراوری‌شده و افزایش نشاسته ژلاتینی شده، فیبرموثر تامین شده از منبع علوفه برای حفظ مصرف غذا و عملکرد رشد ضروری است که احتمالاً باعث پایداری بیشتر محیط شکمبه می‌شود.
فراهم کردن علوفه (به دلیل ایجاد شرایط شکمبه‌ای پایدارتر و افزایش راندمان خوراک) باعث افزایش میانگین وزن روزانه در گوساله‌های تغذیه‌شده با جیره دارای ذرت پرک شد.
ترجمه و تنظیم: خانم دکتر سمیه فتحی – دانشگاه تهران – تایید و ویرایش : مهندس محمد حسین مقیمی
