تاثیر مکمل ویتامین A بر دام
دستهبندی: ویتامین A – محلول در چربی
نامهای دیگر: استرهای رتینیل، رتینول
منابع اصلی در طبیعت:
شکل فعال ویتامین A تنها در بافتهای حیوانی پستانداران و آبزیان دریایی یافت میشود.
(کبد، روغن ماهی، پودر ماهیهای دارای چربی بالا)
پیش ساز ویتامین A در بافتهای گیاهی به شکل دانههای کاروتنوئید (خصوصاً بتاکاروتن) یافت میشود.
بدن نمی تواند ویتامین A کافی بسازد، بنابراین باید از طریق خوراک تأمین شود. با این حال، گیاهان نمی توانند ویتامین A تولید کنند.
خوشبختانه، گیاهان قادر به ساخت کاروتن هستند که پیش ساز ویتامین A است. حیوان کاروتن را در بدن خود به ویتامین A تبدیل می کند.
گیاهان به درجات مختلف حاوی کاروتن هستند. شاخص نسبتاً خوب محتوای کاروتن، درجه سبزی گیاه است.
علوفه های تازه و یونجه های زودرس برگ دار و سبز دارای محتوای کاروتن بالایی هستند. دانه های غلات (به استثنای ذرت زرد) محتوای کاروتن ضعیفی دارند.
در حالی که ذرت زرد نسبت به سایر غلات کاروتن بیشتری دارد، محتوای آن تنها یک دهم یونجه با کیفیت خوب است.
ویتامین A در کبد ذخیره میشود و میتواند در زمانهای فراوان برای کمک به حیوانات برای مقابله در دورههای کمیاب ایجاد شود.
اعتقاد بر این است که دام های بالغ سالم می توانند ویتامین A کافی را ذخیره کنند تا در صورت لزوم تا 6 ماه دوام بیاورند.
ظرفیت نگهداری حیوانات جوان بسیار کمتر از این است. کمبود مرزی بسیار شایع تر از کمبود شدید است، مانند اکثر کمبودهای مواد مغذی.
نیاز به ویتامین A در زمان زایش، پرورش و سایر مواقع استرس بیشتر است.
معرفی:
استرهای رتینیل فراهمکننده ویتامین A در خوراکهای دامی میتواند در روده هیدرولیز شود و رتینول قابلجذب حاصل شود.
رتینول، شکل ذخیرهای ویتامین است و میتواند به صورت برگشتپذیر به فرم آلدهیدی، رتینال، تبدیل شود ، که عمل اصلی آن کمک به بینایی است.
اسید مزدوج آن (رتینوئیک اسید) ، متابولیتی است که بهطور برگشتناپذیر از ویتامین A تولید میشود و تنها بهاندازه نصف ویتامین A فعالیت دارد و در شبکیه چشم در چرخه بینایی نقشی ندارد. تقریباً ۹۰% ویتامین آ ذخیرهای بدن در کبد است.
طبق دادههای منتشرشده در NRC سال ۲۰۰۱، حداکثر ۳۰ درصد از ویتامین آ غیر محافظتشده ، در دسترس قرار میگیرد.
بنابراین استفاده از نوع محافظتشده آن برای رسیدن به نتیجه مطلوب ضروری به نظر میرسد.
عملکرد بیولوژیکی:
- تشکیل، محافظت و بازتولید پوست و غشاهای موکوسی (حفاظت از اپیتلیوم).
- افزایش باروری با بهبود تخمکگذاری و لانه گزینی سلول تخم و رویان و توسعه جنین و فعالیت هورمونی برای آبستنی
- کنترل فرایند رشد و تمایز در متابولیسم سلولی با اثرگذاری روی بیان ژنهای مختلف
- افزایش مقاومت به بیماریهای عفونی
- توسعه طبیعی استخوانها
- سنتز رودوپسین (مکانیسم بینایی)
مزایا برای حیوان:
بهبود رشد ، توسعه استخوان ، عملکرد تولیدمثلی ، یکپارچگی بافتها و غشاها ، بینایی
نشانههای کمبود:
تاثیر مکمل ویتامین A بر نشخوارکنندگان: کراتینه شدن بافت اپیتلیوم ، کاهش بازده تولیدمثلی ، کوری (یا شبکوری) ، عدم توسعه استخوانها ، افزایش حساسیت به عفونتها
حیوانات خانگی: کاهش رشد ، نقصان در غدههای موکوسی بافت اپیتلیومی ، شبکوری ، پهن شدن استخوانها ، نارسایی تولیدمثلی
مقاومت به مصرف مقادیر مازاد بر نیاز:
گاو و گوسفند: ۴۵۰۰۰ واحد در کیلوگرم برای گوسفند و ۶۶۰۰۰ واحد در کیلوگرم ماده خشک خوراک (NRC, 2001, pg. 164) برای گاو است.
شکل رایج تجاری:
بهصورت امولسیون مایع روغنی، پودر یا گرانول خشک جامد
ویژگیهای ظاهری معمول:
نارنجی، پودر ریز
پایداری در شرایط محیط:
تا حداکثر یک سال
مترجم : مهندس محمد حسین مقیمی